Trà xanh từ lâu đã được coi là thức uống “vàng” trong văn hóa châu Á. Người Nhật đặc biệt gắn bó với trà xanh, không chỉ như một thói quen văn hóa mà còn như một bí quyết sống thọ. Nhưng liệu thói quen này thực sự mang lại lợi ích cho trái tim, hay chỉ là niềm tin truyền thống?
Để trả lời câu hỏi đó, một trong những nghiên cứu lớn nhất từng được thực hiện về trà xanh và tim mạch Ohsaki Study đã được công bố trên tạp chí y khoa danh tiếng JAMA (Journal of the American Medical Association) năm 2006. Đây là một mốc quan trọng, góp phần đưa trà xanh từ “truyền thuyết dân gian” thành đối tượng khoa học được công nhận.
*Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
1. Phương Pháp Nghiên Cứu
Ohsaki Study được tiến hành tại tỉnh Miyagi (Nhật Bản), theo dõi 40.530 người trưởng thành (nam và nữ từ 40–79 tuổi) trong vòng 11 năm.
Những người tham gia được chia thành các nhóm dựa trên lượng trà xanh họ uống hằng ngày*:
-
Nhóm uống <1 tách/ngày
-
Nhóm uống 1–2 tách/ngày
-
Nhóm uống 3–4 tách/ngày
-
Nhóm uống ≥5 tách/ngày
Trong suốt thời gian nghiên cứu, các nhà khoa học theo dõi tỷ lệ tử vong nói chung và tử vong do các bệnh tim mạch, đồng thời loại trừ những yếu tố gây nhiễu như hút thuốc, chế độ ăn, vận động.
*Được tính theo tách trà Nhật Bản (khoảng 100 ml/tách)
2. Kết Quả Chính
Sau 11 năm, dữ liệu cho thấy một bức tranh rất rõ ràng: uống nhiều trà xanh có liên quan đến việc giảm nguy cơ tử vong, đặc biệt do bệnh tim mạch.
-
Ở nữ giới: uống ≥5 tách/ngày giúp giảm 31% nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch so với nhóm uống <1 tách/ngày.
-
Ở nam giới: mức giảm là 22%.
-
Lợi ích rõ rệt nhất ghi nhận ở giảm nguy cơ tử vong do bệnh mạch vành (coronary heart disease) và đột quỵ.
Điểm đáng chú ý: lợi ích này vẫn duy trì ngay cả khi đã điều chỉnh các yếu tố khác (hút thuốc, ăn uống, vận động). Điều đó cho thấy trà xanh có tác động độc lập, tích cực đến hệ tim mạch.
>> Xem thêm: 5 Lợi Ích Từ Việc Uống Trà Thảo Mộc Mỗi Ngày
3. Cơ Chế Giải Thích
Các nhà khoa học đưa ra một số cơ chế khả dĩ:
- Polyphenol (EGCG và catechin) trong trà xanh hoạt động như chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ mạch máu khỏi stress oxy hóa – yếu tố quan trọng gây xơ vữa động mạch.
- Trà xanh còn hỗ trợ giảm LDL-cholesterol và cải thiện chức năng nội mô (endothelium), giúp máu lưu thông trơn tru hơn.
- Ngoài ra, các hợp chất trong trà xanh có thể góp phần giảm viêm mạn tính, vốn là căn nguyên của nhiều bệnh tim mạch.
4. Ý Nghĩa Của Nghiên Cứu
Ohsaki Study là nghiên cứu đoàn hệ tiền cứu (prospective cohort study) quy mô lớn, với số lượng mẫu đáng tin cậy và thời gian theo dõi dài. Nó đã cung cấp bằng chứng mạnh mẽ rằng trà xanh không chỉ là thói quen văn hóa mà thực sự mang lại lợi ích sức khỏe tim mạch có thể đo lường.
Không phải ngẫu nhiên mà Nhật Bản là một trong những quốc gia có tuổi thọ cao nhất thế giới. Bên cạnh lối sống lành mạnh, việc duy trì thói quen uống trà xanh mỗi ngày có thể là một mảnh ghép quan trọng trong bức tranh đó.
5. Hạn Chế Cần Lưu Ý
- Đây là nghiên cứu quan sát, nên không thể khẳng định trà xanh là nguyên nhân trực tiếp làm giảm tử vong, mà chỉ cho thấy mối liên quan chặt chẽ.
- Thói quen uống trà xanh thường đi kèm với các thói quen sống khác (ăn ít dầu mỡ, vận động nhiều hơn), khó tách biệt hoàn toàn.
- Liều lượng “≥5 tách/ngày” được tính theo tách trà Nhật Bản (khoảng 100 ml), nhỏ hơn nhiều so với ly trà phương Tây, nên cần chú ý khi so sánh.
6. Ứng Dụng Thực Tiễn
Dựa trên nghiên cứu này, có thể rút ra một số gợi ý thực tế:
- 1–3 tách trà xanh mỗi ngày đã mang lại lợi ích, nhưng 5 tách nhỏ/ngày (như người Nhật) có thể tối ưu cho tim mạch.
- Nên chọn trà xanh nguyên chất, ít pha chế, để giữ catechin.
- Uống sau bữa ăn, tránh uống quá muộn để không ảnh hưởng giấc ngủ.
- Kết hợp với chế độ ăn cân bằng và vận động đều đặn để tăng hiệu quả.
Nghiên cứu Ohsaki tại Nhật Bản đã khẳng định: uống trà xanh hằng ngày có liên quan đến việc kéo dài tuổi thọ và giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch.
Dù không phải “thần dược”, trà xanh vẫn là một lựa chọn đơn giản, tự nhiên và an toàn để bảo vệ trái tim. Với những bằng chứng khoa học vững chắc, có lẽ đã đến lúc mỗi chúng ta thêm cho mình một thói quen nhỏ – một tách trà xanh mỗi ngày – để sống khỏe và sống lâu hơn.